Beskid Niski - 23 maja 2020

Prognozy pogody na weekend nie są najlepsze. W miarę ładnie ma być w sobotę (chociaż pochmurnie). Im dalej na wschód, tym ładniej, więc sugeruję Markowi, żeby wybrał i przygotował którąś z planowanych przez nas wycieczek w tamte okolice.

Marek wybiera wycieczkę w okolicę Mrukowej i Brzezowej. Na górę o nazwie Zamkowa i Wzgórze Walik. Oba miejsca są bardzo ciekawe.

Góra Zamkowa (571 m n.p.m.) to wzniesienie nad Mrukową. W średniowieczu (XIII/XIV w.) był tam zamek. Ale już w XV wieku Jan Długosz wspomina o ruinach w tym miejscu. Zachował się ponoć kawałeczek murów obronnych. Są tam jakieś wychodnie skalne.

Wzgórze Walik (471 m n.p.m.), położone nad  Brzezową, ma jeszcze starszą historię. Pomiędzy VIII a X wiekiem istniał tu gród wczesnosłowiański, jeden z najstarszych, odnalezionych na terenie Małopolski. Na bezleśnym pagórze, wśród pól uprawnych, do dziś zachowały się jego wały obronne.

Naszą wycieczkę rozpoczynamy w Mrukowej. Jest tu parking z dużym, wygodnym miejscem do grillowania i odpoczynku. Zostawiamy tutaj samochód. Idziemy połączonym szlakiem żółtym i zielonym. Później schodzimy na zielony, prowadzący na Folusz. Szlak prowadzi w większości błotnistym wąwozem. Na szczęście idziemy nim tylko kawałek, a poza tym miejscami można go obejść bokiem. Na małym placyku skręcamy w leśną, nieoznaczoną drogę w prawo, żeby dojść nią na szczyt Góry Zamkowej.

To, co zastajemy na szczycie, bardzo odbiega od naszych wyobrażeń o tym miejscu. Wiedzieliśmy, że są tu wychodnie skalne. Liczyliśmy na dwie, trzy skałki. To co zobaczyliśmy, mocno przerosło nasze oczekiwania. Rozległa, skalna twierdza – zbiorowisko wielkich i mniejszych skał o pięknych kształtach i ciekawej fakturze. Żeby je wszystkie obejrzeć, trzeba poświęcić sporo czasu. Już pierwsza zrobiła na nas duże wrażenie. Dla niej samej było warto tu przyjść. Zachwyceni, biegamy od jednej do drugiej. Dziwne, że nie ma tutaj rezerwatu. A ponoć na sąsiednich wzniesieniach też są takie skały. Znajdujemy też fragment murów – pozostałość po średniowiecznej warowni. Zostalibyśmy dłużej, ale mamy jeszcze sporo trasy do przejścia.

Schodzimy z powrotem zielonym szlakiem do żółtego i idziemy dalej. Szlak krzyżuje się w pewnym miejscu z idącą z Mrukowej drogą krzyżową. Całkiem ładne kapliczki, a każda inna. Kończy się przy neogotyckiej kaplicy z 1906 r., ufundowanej jako wotum dziękczynne. Poniżej kaplicy znajduje się źródło wody mineralnej. Uważa się, że ma moc uzdrawiającą.

To miejsce było zawsze tłumnie odwiedzane przez pielgrzymów różnych wyznań, przychodzili tu także Słowacy. W ścianę kaplicy wmurowany jest kamień, na którym, według podania, został postawiony podczas odpoczynku posąg Matki Boskiej, niesiony tędy z Węgier do Jasła. Miał się na nim w cudowny sposób odcisnąć ślad stóp Maryi. Teraz już nic nie widać, bo został uszkodzony przez licznych odwiedzających to miejsce.

Nadal odbywają się tu dwa razy do roku odpusty - w drugim dniu Zielonych Świąt (Zesłanie Ducha Św.) oraz w święto Matki Boskiej Siewnej (8.IX). Są to bardzo liczne zgromadzenia.

Po zwiedzeniu tego miejsca ruszamy dalej. Żółty szlak dochodzi do przełęczy i tu się kończy. Przez przełęcz przechodzi szlak czerwony. W jedną stronę prowadzi na Magurę Wątkowską, a w drugą na Przełęcz Hałbowską.

My w tym miejscu schodzimy ze szlaku. Lokalnymi ścieżkami musimy dojść do miejscowości Jaworze. Marek prowadzi, my z Lilą mamy cichą nadzieję, że doprowadzi nas do celu. Udaje mu się to bezbłędnie.

Docieramy do lokalnej drogi, a po krótkiej chwili jesteśmy już we wsi. Tu dowiadujemy się, gdzie skręcić, aby dotrzeć do kolejnej atrakcji - Wzgórza Walik, na którym są bardzo dobrze widoczne pozostałości po dawnym grodzisku. Docieramy tam bitą drogą, prowadzącą przez malownicze łąki Beskidu Niskiego.

Jego zachowane wały mają w niektórych miejscach do czterech metrów wysokości. Świetnie widać je z drogi z Brzezowej, ale ponoć najlepiej widać je z lotu ptaka, zwłaszcza, że wtedy można zobaczyć także te niższe, zewnętrzne.

Marek, z racji swoich zainteresowań, jest szczęśliwy. Ja też, bo na łąkach wokół rośnie łanowo storczyk męski. Jeszcze nigdy nie widziałam go w takiej ilości w jednym miejscu.

Schodzimy do Brzezowej łąkami na przełaj. Potem tamtejsi mieszkańcy, zadowoleni, że podobają się nam te okolice, pokazują drogę, którą możemy skrócić nasze przejście asfaltem do Mrukowej. Jest to spory skrót, więc jesteśmy im bardzo wdzięczni. Niestety, trochę marszu szosą zaliczamy, ale że nie ma na niej w ogóle ruchu, to nie jest to tak uciążliwe.

Docieramy do samochodu, zjadamy podwieczorek i wyruszamy w drogę powrotną.

To była bardzo ciekawa i udana wycieczka.