Pierwsze plany utworzenia w Beskidzie Niskim parku narodowego powstały w 1975 roku. Stworzył je Komitet Ochrony Przyrody i Jej Zasobów PAN. Według tej koncepcji park miał zostać utworzony w rejonie Magury Małastowskiej i Wątkowskiej.
Następny projekt Parku stworzyła Komisja Ochrony Przyrody PTL w 1983 roku. Park miał zostać utworzony na terenie Magury Wątkowskiej i Pasma Mareszki.
Kolejna koncepcja pojawiła się w 1987 roku. Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN zaproponował utworzenie Magurskiego Parku Narodowego. Teren parku miał obejmować masyw Magury Wątkowskiej, południową część Magury Małastowskiej, pasmo Ostrej Góry i Dziamery.
Ostatecznie został utworzony w 1995 roku. Jego obszar początkowo obejmował  blisko 20 000 hektarów, niestety w wyniku problemów z właścicielami gruntów, musiał zostać zmniejszony i obecnie zajmuje powierzchnię nieco ponad 19 500 hektarów.
Otulina Parku ma powierzchnię blisko 30 000 hektarów.

Na terenie MPN utworzono trzy obszary ochrony ścisłej: Magura Wątkowska, Kamień i Zimna Woda.

Jest tu także bardzo ciekawy rezerwat skalny Kornuty.

MPN leży na terenie dwóch województw – podkarpackiego (prawie 90% Parku), w powiatach jasielskim i krośnieńskim, oraz małopolskiego w powiecie gorlickim.

Magurski Park Narodowy zajmuje najbardziej typowy fragment Beskidu Niskiego.
Został utworzony w celu ochrony unikatowego krajobrazu stanowiącego przejście pomiędzy Karpatami Zachodnimi a Wschodnimi.

Park należy do sieci Natura 2000.

Początkowo Dyrekcja Magurskiego Parku Narodowego była w Żmigrodzie, w 1997 roku przeniesiono ją do Krępnej. W 2003 roku oddano do użytku Ośrodek Edukacyjny wraz z Muzeum MPN.

Symbolem MPN jest orlik krzykliwy.

W północnej części parku głównym jego elementem jest grzbiet Magury Wątkowskiej, od północy silnie porozcinany ciekami potoku Kłopotnica na kilkanaście mniejszych grzbietów i dolin, a ze stromymi zboczami od strony południowo-zachodniej.
Grzbiety górskie zbudowane są z piaskowców magurskich, mają w większości zaokrąglony kształt i wierzchowiny najczęściej pokryte gruzem skalnym. Tam, gdzie pod piaskowcami występują łupki, zobaczyć można formy osuwiskowe z blokami skalnymi. Występują też jaskinie, szczególnie w okolicy Kornutów.
W części południowej MPN występują pojedyncze wzniesienia porozdzielane dolinami potoków lub głębokimi przełęczami.

Osią Parku jest Wisłoka, która jako górska rzeka tworzy malownicze przełomy i zakola.

Najwyższy szczyt parku to Wątkowa (846 m).

Ponad 90% powierzchni parku zajmują lasy. Na jego terenie wyróżnić można piętro pogórza i  piętro regla dolnego.
W  piętrze pogórza występują głównie sztuczne drzewostany, w których króluje sosna. Występuje tu także grąd, olszynka karpacka i bagienna oraz łęgi. Poza lasami znajdują się tu liczne łąki, pastwiska oraz torfowiska.
Piętro regla dolnego porastają głównie naturalne lasy bukowe, głównie żyzna buczyna karpacka i kwaśna buczyna. Spotkać tu także można las jodłowy i jaworzyny.

Roślinność MPN ma charakter przejściowy pomiędzy roślinnością Karpat Wschodnich i Zachodnich – spotkać tu można zarówno gatunki typowo wschodniokarpackie (m. in. cebulicę dwulistną, sałatnicę leśna, lulecznicę kraińską) jak i typowe dla roślinności Karpat Zachodnich ( m.in. tojad dzióbaty, ciemiężycę zieloną i żarnowiec miotlasty).
Występuje tutaj ponad 770 gatunków roślin naczyniowych, z czego 74 gatunki górskie (m. in. żebrowiec górski, przetacznik górski, modrzyk górski) i 2 subalpejskie (modrzyk górski i omieg górski).
70 występujących w Parku gatunków to rośliny objęte ochroną ścisłą lub częściową, a 12 zostało wpisanych do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.
Sporo jest także gatunków kserotermicznych – 58 (m. in. dąbrówka kosmata, berberys zwyczajny, pięciornik srebrny, driakiew żółtawa, koniczyna żółtobiała).
W parku występuje także ponad 160 gatunków mchów, wiele gatunków porostów i grzybów.

Świat zwierzęcy jest także bogato reprezentowany. Spotkać tu można prawie 200 gatunków zwierząt, nie licząc owadów. Ssaków jest ponad 55 gatunków (m. in. występuje ryś, żbik, wilk, niedźwiedź, łoś, wydra, bóbr, borsuk, gronostaj, jeleń i sarna, oraz wiele gatunków nietoperzy). Ostatnio na terenie Parku pojawiły się jenot i piżmak, które jako gatunki obce mogą zakłócić istniejące w parku ekosystemy.
Ptaków jest blisko 140 gatunków (m. in. występuje tu bocian czarny, orlik krzykliwy, puszczyk uralski, trzmielojad, orzeł przedni oraz myszołów, którego jest tu największe zagęszczenie w Europie).
Z gadów występuje tu zaskroniec, żmija zygzakowata, jaszczurki: zwinka i żyworodna oraz padalec.
Płazy są reprezentowane m. in. przez ropuchy: szarą i zieloną, rzekotkę drzewną, traszki (górską, karpacką i grzebieniastą) oraz kumaka górskiego.
Owadów jest bardzo dużo, ale nie ma jeszcze dokładnych badań. Występuje tu m. in. paź królowej, niepylak mnemozyna, pokłonnik osinowiec.

Na terenie parku zachowało się sporo zabytków kultury materialnej Łemków, co podnosi jego atrakcyjność, m. in. piękne cerkwie i pozostałości po wsiach i osadach.

Sieć szlaków jest dobrze rozbudowana – można korzystać ze szlaków konnych, rowerowych i pieszych.

Bibliografia:

• Pawelec J.:  Magurski Park Narodowy. W: Parki Narodowe. Katowice: Videograf II, 2004. S.73-75
• Fabijański P.: Parki narodowe. Poznań; Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 2003