MARZEC
Śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum)


Jeden z najstarszych polskich parków narodowych.
Powołana w 1925 roku Państwowa Rada Przyrody rozpoczęła staranie o utworzenie na terenie Babiej Góry parku narodowego. W 1928 roku część podszczytową Babiej Góry (ok. 400 hektarów) objęto gospodarką rezerwatową, a w 1933 roku na blisko 650 hektarach założono rezerwat. Wynikiem tych działań była ochrona ponad 1000 hektarów Babiej Góry.
W 1954 roku na terenie  ok. 1700 hektarów został utworzony Babiogórski Park Narodowy.
W 1997 roku rozszerzono teren Parku i obecnie zajmuje on powierzchnię ok. 3400 hektarów.

Położony jest na południowych krańcach województwa małopolskiego, na terenie dwóch powiatów: suskiego (gmina Zawoja), nowotarskiego (gmina Lipnica Wielka i gmina Jabłonka). Graniczy ze słowackim parkiem krajobrazowym „Horna Ostrawa”. 

Siedziba Dyrekcji Babiogórskiego Parku Narodowego znajduje się w Zawoi. Tutaj też utworzono Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego, prezentujący walory babiogórskiej przyrody, przy którym założony został Ogród Roślin Babiogórskich.

Babia Góra jest nazywana „królową Beskidów”, gdyż jest to najwyższy, poza Tatrami, masyw górski w Polsce.
Jest jednolity i odosobniony, zbudowany ze skał osadowych, tzw. fliszu karpackiego, które zostały wypiętrzone w trzeciorzędzie. Są to naprzemianległe warstwy piaskowców, margli, łupków oraz iłów, mało odpornych na erozję. Widać to wyraźnie zwłaszcza na stoku północnym, bardzo stromym, miejscami urwistym, z licznymi pionowymi ścianami i żlebami. Występują tu również kotły i cyrki polodowcowe. Południowe stoki są łagodniejsze.
Partie szczytowe zajmują rumowiska skalne piaskowców fliszowych, tzw. gołoborza.
Występują tu też groty szczelinowe: „Na Kościółkach” i „Złota Studnia”.
Na terenie Babiogórskiego Parku można także zobaczyć jeziorka osuwiskowe. Powstały one na skutek osuwania się bloków skalnych. Największy z nich to Mokry Stawek o powierzchni 450 m2.

Tereny Babiogórskiego Parku Narodowego są w większości pokryte lasami - właściwie tylko najwyższe partie Babiej Góry są bezleśne, w miejscu, gdzie z uwagi na wysokość występuje piętro kosodrzewiny, a jeszcze wyżej alpejskie (halne).
Występuje tu także piętrowy układ roślinności – od regla dolnego do piętra alpejskiego. Na Babiej Górze brak jest jedynie piętra turniowego, z uwagi na jej wysokość. (piętro pogórza oczywiście występuje, ale nie jest objęte granicami Parku).
W strefie regla dolnego panuje żyzna buczyna karpacka (las bukowy z domieszką jodły i pojedynczych świerków), stanowiąca jedne z najpiękniejszych lasów bukowych w Polsce oraz bór jodłowo-świerkowy. Jest to zarazem piętro, które zajmuje największy obszar ze wszystkich pięter roślinnych na Babiej Górze.
W reglu górnym rośnie karpacki bór świerkowy, a na skalistych obrywach i nad potokami małe płaty endemicznego zespołu lasu jarzębinowo-jaworowego. 
Powyżej rozciąga się piętro kosodrzewiny, które nadaje Babiej Górze wysokogórski charakter, a nad nim piętro alpejskie, w którym występują endemiczne murawy trawiaste (rośnie tu m.in. sit skucina, sasanka alpejska, zawilec narcyzowy i jastrzębiec alpejski).
Z uwagi na wysokość Babiej Góry – 1725 m n.p.m., występuje tu, podobnie jak w Tatrach, duże zróżnicowanie klimatyczne, a co za tym idzie, duże zróżnicowanie szaty roślinnej.

Flora Babiej Góry jest bardzo interesująca i badana przez botaników już od ponad stu lat.
Na terenie Babiogórskiego Parku występuje ponad 600 gatunków roślin naczyniowych, ponad 200 gatunków mchów oraz liczne grzyby, porosty i glony. Występuje tu ponad 70 gatunków roślin wysokogórskich i 67 gatunków roślin chronionych. Rośnie tu okrzyn jeleni (będący symbolem Parku) i rogownica alpejska – roślina, którą można spotkać w Polsce tylko tutaj.
Park został uznany za ostoję tojadów: mocnego i mołdawskiego oraz tocji alpejskiej. Występują tu też bardzo rzadkie: gnidosz Hacqueta i zimoziół północny.

Fauna Babiej Góry jest równie bogata. Występuje tu ok. 170 gatunków kręgowców, w tym 115 gatunków ptaków. Do najbardziej charakterystycznych mieszkańców parku, jeżeli idzie o ssaki, należą: jeleń, niedźwiedź brunatny, wilk,ryś, lis, borsuk, kuna, żołędnica (występująca w Polsce tylko tutaj), koszatka, a wśród ptaków: głuszec, cietrzew, sóweczka, kruk, pustułka, dzięcioł czarny, dzięcioł białogrzbiety, dzięcioł trójpalczasty, siwerniak, płochacz halny. Występuje tu także rzadka traszka grzebieniasta i gniewosz plamisty.
Na terenie BgPN występuje aż 188 gatunków  zwierząt chronionych.

W 1976 roku Babiogórski Park Narodowy został włączony przez UNESCO do międzynarodowej sieci rezerwatów biosfery i realizacji programu MaB.
Został także włączony do sieci Natura 2000.

Dla turystów utworzono znakowane szlaki turystyczne (32 km pieszych i 4 km narciarskich) oraz 8 ścieżek przyrodniczych.

 Bibliografia:
  • Duda J.:  Babiogórski Park Narodowy. W: Parki Narodowe. Katowice: Videograf II, 2004. S.60-62 
  • Fabijański P.: Parki narodowe. Poznań; Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 2003
  • Ficek Z., Rotter A.: Babia Góra, Babiogórski Park Narodowy. Kraków: Wydawnictwo "Karpaty" - Andrzej Tęczyński, 1995

Ta strona korzysta z ciasteczek. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.