Objęty ścisłą ochroną.

Motyl dzienny z rodziny paziowatych. Jest jednym z największych motyli, jakie występują na terenie Polski.  Jest to także jeden z najbardziej narażonych na wyginięcie motyl Europy.

Jego rozpiętość skrzydeł wynosi 7-8(9) cm. Tło skrzydeł jest białe, przeświecające. Na przednim skrzydle ma pięć czarnych plam oraz szarą zębatą przepaskę w przedniej części skrzydła. Brzeg skrzydła szary. Na tylnim skrzydle ma dwie czerwone plamy w czarnej obwódce. Tylni brzeg skrzydła mocno przyciemniony. Skrzydła od spodu ubarwione podobnie, tylko nasadowa część tylniego skrzydła czerwona. Ubarwienie ułatwia mu maskowanie się na tle wapiennych skał, wśród których żyje. Występuje u niego dymorfizm płciowy -  przednie skrzydła samic są większe i ciemniejsze niż u samców. Jest prawie całkowicie pozbawiony łusek, zwłaszcza na brzegach skrzydeł.

Gąsienica jest czarna, z dwoma rzędami pomarańczowych lub czerwonych kropek na stronie grzbietowej. Poczwarka jest krępa, brunatna, zwykle pokryte woskowym, niebieskawym nalotem.

Występuje w jednym pokoleniu (chociaż w hodowli podobno udaje się czasami uzyskać dwa pokolenia) Gąsienica żeruje na rozchodniku wielkim i rozchodniku karpackim. Czasem na rojowniku włochatym, albo rozchodniku ostrym.

Motyl pojawia się najczęściej w II poł. czerwca i żyje 20-25 dni. Lata przy słonecznej pogodzie, odwiedzając kwiaty ostrożnia głowacza, ostrożnia lepkiego, ostu sinego, chabra łąkowego i austriackiego, lebiodki pospolitej.

Fruwa dość wolno, trzepocącym ruchem, który przechodzi w szybowanie. Nie jest płochliwy. Porusza się najczęściej stałymi trasami.

Zimuje gąsienica oraz jaja. Poczwarki, żeby się rozwinąć, muszą mieć muszą mieć dużo słońca.
 
 Występuje na terenie środkowej Europy i Azji, głównie w górach. Nawet do 2000 m. n.p.m. (w Polsce do 1500 m. n.p.m.) Zamieszkuje w dolinach górskich i na piargowych zboczach tych dolin w murawach kserotermicznych o wystawie południowej.

W Polsce kiedyś (XVIII w.) był spotykany również na nizinach. W następnym wieku wyginął także w większości naszych gór. Pozostał tylko w Tatrach i Pieninach. Pod koniec XX wieku zniknął także  z ostatnich tatrzańskich miejsc występowania – Dolin: Kościeliskiej i Chochołowskiej. Pod koniec lat 90-tych XX w. już tylko w Pieninach, skrajnie zagrożony.

Przyczynami jego wymierania jest zanikanie naturalnych dla niego terenów – piargów porośniętych rozchodnikiem wielkim – przyczyniło się do tego nadmierne zalesianie tych terenów. Także zaprzestanie wypasania owiec i zarastanie śródleśnych polan. Ponadto był masowo wyłapywany przez kolekcjonerów (z uwagi na urodę i łatwość złapania).

W 1991 roku w PPN podjęto program jego restytucji, który przyniósł dobre efekty, i uratował go przed całkowitym wyginięciem.

Także w Sudetach, Jan Budzik – entomolog amator - próbuje samodzielnie i na własny koszt odtworzyć populację tego motyla. Robi to z dużym powodzeniem. To motyle z jego hodowli zostały introdukowane w 1994 roku w rezerwacie Kruczy Kamień, gdzie jego niewielka populacja utrzymuje się do dzisiaj.

Od 2005 roku hoduje się niepylaka apollo na terenie Arboretrum Leśnego Nadleśnictwa Syców.

Od 2010 roku Fundacja EkoRozwoju rozpoczęła realizację projektu mającego na celu reintrodukcję i restytucję niepylaka na Dolnym Śląsku.

W 2010 roku został odnaleziony w polskiej części Tatr przez przypadek, na jednej z polan w Tatrach Zachodnich. W późniejszych latach to stanowisko zostało potwierdzone.

Jest więc szansa, że uda mu się przetrwać.

• J. Buszko, J. Masłowski: Motyle dzienne Polski. Nowy Sącz: Wydawnictwo"Koliber", 2008
• http://apollo.natura2000.pl/apollo.php?dzial=2&kat=20 [dostęp 2017-08-03]
• https://www.medianauka.pl/niepylak-apollo  [dostęp 2017-08-03]
• http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35751,7060904,Motyla_pasja_pana_Jurka.html [dostęp 2017-08-03]
  http://apollo.natura2000.pl/projekt.php?dzial=2&kat=10&art=3 [dostęp 2017-08-03]
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Niepylak_apollo [dostęp 2017-08-03]