Płaz ogoniasty objęty częściową ochroną gatunkową (od 2014 roku, wcześniej był objęty ochroną ścisłą).

Należy do rodziny salamandrowatych. To największy w Europie płaz ogoniasty. Dorasta nawet do 30 cm długości.(zwykle mierzy od 15-25 cm), Samice jest większa od samca. Tułów ma masywny, krępy, ogon krótki (krótszy od ciała), walcowaty. Ma dużą, szeroką i spłaszczoną głowę o zaokrąglonym pyszczku  z uzębionymi szczękami. Z boku głowy występują gruczoły przyuszne. Oczy wyłupiaste. Nogi mocne, zakończone krótkimi palcami;  tylne pięcio-, a przednie czteropalczaste. Ubarwienie czarne z nieregularnymi żółtymi lub pomarańczowymi plamami. Spód ciała jaśniejszy. Skóra wilgotna i błyszcząca. Na bokach ma bruzdy międzyżebrowe. Pośrodku nich, na grzbiecie występują gruczoły jadowe.

Występuje prawie w całej Europie, Azji Mniejszej i północnej Afryce. Żyje w górskich lasach. Prowadzi nocny tryb życia, w dzień ukrywa się pod kamieniami i kłodami drzew. W dzień spotkać ją można po deszczu, zwłaszcza w pobliżu wody. Żywi się dżdżownicami, owadami i ślimakami. Zimuje w zagłębieniach w ziemi albo w skalnych szczelinach, często gromadnie.

Pora godowa odbywa się jesienią, zapłodnienie  jest wewnętrzne, wiosną samica rodzi w wodzie górskich strumieni 20-80 larw o długości 22-37 mm, wykształconych 4 kończynach i pierzastych skrzelach. Przeobrażają się w lipcu i sierpniu.

• Czapczyk P.: Zwierzęta chronione w Polsce. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spólka, 2003
• Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt